Η Μονή
Ξηροποτάμου είναι 8η στην ιεραρχία των Αγιορείτικων Μονών.Συγκαταλέγεται στα αρχαιότερα μοναστήρια του Αγίου Όρους
και βρίσκεται σε απόσταση 45 λεπτών πεζοπορίας από τη Δάφνη,στη νοτιοδυτική πλευρά
της χερσονήσου. Ιδρύθηκε από τον μοναχό Παύλο Ξηροποταμινό που
μόνασε την εποχή του Οσίου Αθανασίου τον Αθωνίτη,(τέλη του 10ου αιώνα). Η
δε ακμή της οφείλεται στους Παλαιολόγους. Στη διάρκεια της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας, κατά τον 16ο αιώνα στη Μονή αυτή στάθηκε μέγας ευεργέτης ο Σουλτάνος
Σελίμ Β΄ που τη νίκη του εναντίον των Μαμελούκων της Τυνησίας, κατόπιν
θαυματουργού εμφάνισης σαράντα πολεμιστών, την απέδωσε στους Αγίους
τεσσαράκοντα μάρτυρες, προστάτες της Μονής.
Το καθολικό της είναι αφιερωμένο στους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες.
Μεταξύ των κειμηλίων που φυλάσσονται στο Καθολικό συμπεριλαμβάνεται το
μεγαλύτερο τεμάχιο Tιμίου Ξύλου που υπάρχει στον κόσμο (Έχει μήκος 31 εκατοστά,
πλάτος 16 και πάχος 25 εκατοστά. Κατά μία παράδοση είναι δώρο του αυτοκράτορα
Pωμανού A', ενώ κατά μία άλλη αποτελεί αφιέρωμα της Αυτοκράτειρας Πουλχερίας),
άλλα μικρότερα τεμάχια του ίδιου ξύλου, λειψανοθήκη με οστά των Aγίων Σαράντα
και άλλες με λείψανα αγίων. H μονή διαθέτει πολλά και αξιόλογα κειμήλια.
Φυλάσσεται επίσης μέρος από τα δώρα των Mάγων που προσκύνησαν τη γέννηση του
Χριστού, τμήμα από τον Aκάνθινο Στέφανο, το Σπόγγο και τη Xλαμύδα. Σε
λειψανοθήκες, βρίσκονται τα λείψανα εξήντα ενός Αγίων.
Η μονή Ξηροποτάμου έχει
συνολικά εντός και εκτός του μοναστηριακού της συγκροτήματος 16 παρεκκλήσια.
Μέσα είναι επτά από τα οποία τα 5 είναι αγιογραφημένα. Στο Καθολικό αμφίπλευρα
της λιτής υπάρχουν δύο αγιογραφημένα παρεκκλήσια των Αρχαγγέλων και των Aγίων
Kωνσταντίνου και Eλένης. Από αυτά, που βρίσκονται στις πτέρυγες της μονής,
τοιχογραφημένο είναι εκείνο της Υψώσεως του Tιμίου Σταυρού στη νοτιοδυτική
γωνία. Τα υπόλοιπα φέρουν μόνον φορητές εικόνες και είναι του Προδρόμου και των
Eισοδίων της Θεοτόκου στη δυτική πτέρυγα, και του Aγίου Θεοδοσίου και
του Aγίου Γεωργίου στην ανατολική πτέρυγα της μονής. Έξω από τη μονή
βρίσκονται τα άλλα εννέα παρεκκλήσια. Το κοιμητήριο της μονής Ξηροποτάμου είναι
αφιερωμένο στους Άγιους Πάντες. Στις μέρες μας, στην Ιερά Μονή Ξηροποτάμου
εγκαταβιώνουν (μοναστηριακοί και εξαρτηματικοί) περίπου είκοσι πέντε μοναχοί. Στη
Μονή αυτή αξίζει να δουν οι επισκέπτες το καθολικό με τις τοιχογραφίες του
1783, το μοναδικό σωζόμενο πρόπλασμα του καθολικού και στο ιερό σκευοφυλάκιο το
δίσκο της Πουλχερίας.
ΠΗΓΗ:ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
