Η Ιερά Μονή Βατοπεδίου (ή και
Βατοπαιδίου) είναι η 2η στην ιεραρχία των Αγιορείτικων μονών Βρίσκεται στη μέση της βορειανατολικής πλευράς της
χερσονήσου. Το καθολικό της είναι αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.
Η
μονή Βατοπεδίου διαθέτει συνολικά τριάντα τρία παρεκκλήσια. Τα δώδεκα
βρίσκονται εκτός μονής και τα υπόλοιπα στο κτιριακό της συγκρότημα. Πέντε από
αυτά βρίσκονται ενσωματωμένα στο Καθολικό (Αγ. Δημητρίου, Αγ. Νικολάου,
Παραμυθίας, Αγ. Αρχαγγέλων και Αγ. Τριάδος) και τρία στους αμυντικούς πύργους
της (Γενέσιον της Θεοτόκου, Μεταμορφώσεως και Τιμίου Προδρόμου). Στις πτέρυγες
της Μονής υπάρχουν έντεκα παρεκκλήσια. Ένα από αυτά είναι του Αγίου Ανδρέα, με ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο.
Τέλος δύο είναι στην αυλή. Το ένα είναι της Αγίας Ζώνης και το άλλο των Αγίων
Αναργύρων. Το εξαιρετικής τέχνης επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο του
παρεκκλησίου της Αγίας Ζώνης είναι του 1816. Θεωρείται ένα από τα ωραιότερα του
Αγίου Όρους. Ο κοιμητηριακός ναός είναι αφιερωμένος στους Αγίους Αποστόλους.
Στη Μονή βρίσκονται οκτώ
θαυματουργές εικόνες της Παναγίας, όπως της Βηματάρισσας, Της Αντιφωνήτριας,της Παραμυθίας, της Παντάνασσας, της Ελαιοβρύτισσας , της Πυροβοληθείσας, της
Θεοδώρσκαγιας και της Εσφαγμένης. Η μονή έχει ως μέγα θησαύρισμα την Αγία Ζώνη
της Θεοτόκου, στην οποία αποδίδονται πολλά θαύματα. Την Αγία Ζώνη δώρησε στη
μονή ο αυτοκράτορας Ιωάννης ο Καντακουζηνός
Στη
Μονή διαφυλάσσονται 3.500 εικόνες, 2.200 χειρόγραφα, 350.000 έγγραφα, 40.000
παλαίτυπα, πλήθος έργων τέχνης της χρυσοκεντητικής και της αργυροχρυσοχοΐας,
κειμήλια ανεκτίμητης πολιτιστικής και ιστορικής αξίας.
Στο Βατοπαίδι υπάγονται οι Σκήτες του Αγίου Δημητρίου και του
Αγίου Ανδρέου.
