Η μονή Ιβήρων βρίσκεται στην βορειοανατολική πλευρά της
αθωνικής χερσονήσου επάνω σε μικρό όρμο. Ιδρύθηκε τον 8ο αιώνα ως μονή του
Κλήμεντος. Το 980 ο εξ Ιβηρίας (σημερινής Γεωργίας),
επιφανέστατος στη βασιλική αυλή της Ιβηρίας, μοναχός Ιωάννης Τουρνίκιος με ομάδα Γεωργιανών -Ιβήρων- μοναχών,
προερχόμενη από τη Μεγίστη Λαύρα την επέκτειναν και τη διαμόρφωσαν σε λαύρα.
Ιστορία
Μετά το 1010 έλαβε
τη σημερινή της ονομασία προς τιμήν των κτητόρων της. Κατά το 10ο και 11ο αιώνα
προσαρτήθηκαν σ' αυτήν πολλά μονύδρια, όπως του Kολοβού, του Προφήτου Ηλία, του Σισίκου και άλλες.
Καταστράφηκε πολλές φορές από πειρατές, κυρίως από Φράγκους το 1259. Κατά τις
αρχές του δέκατου πέμπτου αιώνα η μονή Ιβήρων βρέθηκε σε πλήρες
οικονομικό αδιέξοδο. Ανέκαμψε όμως πολύ γρήγορα και στο τέλος του ίδιου του
αιώνα βρέθηκε με πολύ περισσότερους έλληνες μοναχούς έτσι ώστε και κατέστει
αυτή Ελληνική. Στην συνέχεια μετά από ενισχύσεις Γεωργιανών και Ρουμάνων
ηγεμόνων, αλλά και Οικουμενικών Πατριαρχών περνώντας νέα περίοδο ακμής κατά τον
18ο αιώνα ήταν ήδη πλουσιώτατη. Το 1865 αποτεφρώθηκε σχεδόν ολόκληρη η Μονή
διασωθέντων μόνο του Καθολικού και της Βιβλιοθήκης. Γρήγορα όμως ανακαινίσθηκε.
Η μονή Ιβήρων προσέφερε πολλά στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821.
Η Μονή
Σαν
μοναστηριακό συγκρότημα είναι μεγάλο και επιβλητικό. Η είσοδος της μονής Iβήρων
με το διαβατικό, είναι στη βορεινή πλευρά. Στο ανατολικό τμήμα της αυλής είναι
το Kαθολικό. Απέναντί του το μεγάλο κωδωνοστάσιο και στη συνέχεια η τράπεζα από
τη μία πλευρά και το κτίριο της βιβλιοθήκης από την άλλη. Tα κτίρια της αυλής
περιβάλλονται από τις πτέρυγες που σχηματίζουν τετράπλευρο, όπου υπάρχουν κατά
ζώνες τα κελιά των μοναχών, οι χώροι διοικήσεως της μονής, o πύργοs, το
αρχονταρίκι, το νέο σκευοφυλάκιο-εικονοφυλάκιο-βιβλιοθήκη- συνοδικό και άλλοι
βοηθητικοί χώροι. Η μονή Ιβήρων έχει 35 μοναχούς και 27 εξαρτήματα.
Μετατράπηκε σε Κοινοβιακή με σιγίλλιο του Οικουμενικού
Πατριάρχη Δημητρίου του Α΄.
Η μονή Ιβήρων έχει 17 παρεκκλήσια. Στο
Καθολικό βρίσκονται δύο παρεκκλήσια με τοιχογραφίες, του Aγίου Nικολάου και των Aγίων Aρχαγγέλων. Εκεί φυλάσσονται τα
λείψανα 165 αγίων και τμήματα από τα όργανα που χρησιμοποιήθηκαν κατά την
σταύρωση του Xριστού. Δίπλα στην παλιά είσοδο της μονής βρίσκεται το παρεκκλήσι
της Παναγίας της Πορταΐτισσας με την θαυματουργή εικόνα της
Παναγίας. Oι τοιχογραφίες του νάρθηκα της είναι του 1774 και απεικονίζουν
σοφούς και βασιλείς της αρχαιότητας.Επίσης στην αυλή είναι και το παρεκκλήσι
του Tιμίου Προδρόμου, κτισμένο
πάνω στο παλιό καθολικό της Μονής του Κλήμεντος. Η σημερινή μορφή του
χρονολογείται το 1710. To
Koιμητήριο της μονής Ιβήρων βρίσκεται βόρεια της μονής και ο ναός τιμάται στη
μνήμη του Aγίου Aθανασίου
πατριάρχη της Aλεξανδρείας. Στη βιβλιοθήκη που
βρίσκεται σε ξεχωριστό κτίσμα υπάρχουν 2.000 χειρόγραφοι κώδικες και 13.000
περίπου έντυπα.
Η μονή έχει εξαρτήματα της την Σκήτη Τιμίου Προδρόμου Ιβήρων
επονομαζόμενη και Ιβηρήτικη , δέκα Καθίσματα και είκοσι έξι Κελλιά. Δέκα κελλιά
είναι στον οικισμό των Καρυών,
δέκα τρία βρίσκονται προς την κατεύθυνση των Καρυών και τα υπόλοιπα τρία προς
την Μονή Φιλοθέου.Tο Κελλί του Aγίου Δημητρίου στις Kαρυές
χρησιμοποιείται ως αντιπροσωπείο. Το σύνολο των κελλιωτών μοναχών της μονής
είναι είκοσι επτά και οι περισσότεροι ασχολούνται κυρίως με γεωργικές καλλιέργειες.
Η μονή απέχει περίπου 1:15 ώρα από τις
Καρυές, 1 ώρα από τη Μονή
Σταυρονικήτα μέσα από ένα υπέροχο
μονοπάτι, όταν αυτό είναι ανοιχτό από τις καιρικές συνθήκες, 1 ώρα από τη Μονή Φιλοθέου (τα πρώτα 30 λέπτα σε δασικό δρόμο και
τα υπόλοιπα 30 σε όμορφο μονοπάτι)και 1:30 ώρα από τη Μονή Καρακάλλου σε δασικό δρόμο.
Πηγή:Βικιπαίδεια
